Już u samego progu nadchodzących wakacji, 19 czerwca 2017 roku w Miejsko – Gminnej Bibliotece Publicznej w Busku Zdroju, odbyły się niezwykłe zajęcia. Klasa V"b", ze SP nr 3 w Busku -Zdroju, z panią Kamilą Urban przyszła do nas, żeby przeżyć wspólnie aż cztery najważniejsze żydowskie święta.
800 lat wspólnego domu, jakim dla naszych starszych braci w wierze była Polska. Tyle lat dobrego, a nawet bardzo dobrego sąsiedztwa, wzajemnego poszanowania i zrozumienia. Tyle lat wielkiej religijnej tolerancji Polaków. Pod nasze skrzydła uciekali się Żydzi. U nas nie było pogromów i prześladowań, tutaj znaleźli swoje miejsce na ziemi. Nazywali Polskę rajem i całkiem słusznie. Gdyby nie zamordowali ich Niemcy, byłoby tak do dzisiaj.
Przygotowaliśmy dla naszych miłych gości cztery stanowiska pracy i każde z nich zostało zarezerwowane do poznania jednego święta:
- Jom Kipur – jedno z największych świąt żydowskich w roku obrzędowym; Dzień Pojednania, w Polsce znany także pod nazwą Sądny Dzień; dzień pokuty i postu, obchodzony 10-go dnia miesiąca tiszri. Według tradycji, los każdego człowieka, który nie został jednoznacznie określony w Rosz Haszana, rozstrzyga się właśnie w Jom Kipur.
- Rosz Haszana – święto trąbek, żydowski Nowy Rok przypadający zwykle we wrześniu. Dzień, który decyduje o losie człowieka; wraz z Jom Kipur należy do Strasznych Dni.
- Sukot – święto Szałasów, znane w Polsce także pod nazwą święta Kuczek. Przypada jesienią. Rozpoczyna się 15-go dnia miesiąca tiszri, po zebraniu plonów z pól, sadów i winnic. Towarzyszy mu wesołość i radość ze zbiorów oraz modlitwy o deszcz i bogate plony w roku następnym. Po niewoli babilońskiej świętu Sukot nadano znaczenie historyczne, wiążąc je z wyjściem Izraelitów z Egiptu; szałasy mają przypominać wędrówkę przez pustynię. W szałasie (zwanym sukka) spożywa się posiłki. Ortodoksyjni Żydzi pozostają w nim na noc, jednakże w chłodniejszym klimacie nie jest to obowiązkowe. Czasami buduje się tylko symboliczny szałas w pobliżu synagogi.
- Purim – hebrajskie pur, „losy"; święto radości, obchodzone na przełomie lutego i marca dla upamiętnienia cudownego ocalenia Żydów w Persji od zamierzonych prześladowań Hamana, dostojnika na dworze króla Aswerusa. Dzięki interwencji Estery, żony króla, plan Hamana został udaremniony, a on sam skazany na śmierć. W bóżnicy tego dnia czytana jest Księga Estery. Z okazji święta znajomi przesyłają sobie prezenty, biednych obdarza się żywnością i pieniędzmi. Wieczorem do późnej nocy urządza się ucztę świąteczną. W trakcie tego żydowskiego karnawału, chłopcy przebrani za kolędników, (postaci z Księgi Estery) obchodzą wszystkie domy gdzie odgrywają przedstawienia.
Nasze usiłowania odtworzenia tych świąt były spontaniczne, ale z pewnością nieporadne. Nie da się poprawnie wykonać czegoś niewidzianego i nieznanego. Niemniej piątoklasiści robili co tylko mogli, żeby się udało. Zjedli wszystkie ciastka purimowe i zrobili maski. Zjedli granaty z Rosz Haszana i napisali różne postanowienia na następne 365 dni. Zespół sukotowy wybudował sukkę. Zespół świętujący Jom Kipur, pisał listy do osób, które chcieli za coś przeprosić.
Obejrzeliśmy też kilka króciutkich filmów z wypowiedziami młodych osób pochodzenia żydowskiego.
Ciekawe, na ile te zajęcia wywołały szczere zainteresowanie u dzieci? Pewnie takie samo, jakie wywołałoby u dzieci izraelskich łamanie się opłatkiem, Wigilia, czy baby wielkanocne. Z pewnością jednak warto było. Tyle mamy wspólnego. Tyle serca poświęcił Narodowi Izraelskiemu, Ojciec Święty Jan Paweł II. Wspólna poniekąd tradycja.
Wspólne teksty święte. Wspólna historia. Holocaust nie powinien nas dzielić. Wprost przeciwnie. Najwięcej Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, to my – Polacy. Nigdzie tak straszliwie nie prześladowano nikogo w Europie, w czasie II wojny światowej jak nas - Polaków. Za jakąkolwiek pomoc udzieloną Żydowi, za kromkę chleba daną żydowskiemu dziecku, kara była tylko jedna, śmierć. Śmierć dla dającego ten chleb i dla całej jego rodziny, od oseska do starca. Pamiętamy.
Zajęcia odbyły się we współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w ramach konkursu „O Żydach i Żydówkach".
